कोविड-19 प्रकरणांच्या तपासात आता स्निफर डॉगचा वापर केला जात आहे. त्यांच्या मदतीने सार्वजनिक ठिकाणी संसर्गाची तपासणी केली जात आहे. त्यांचा वापर अमेरिकेत सुरू झाला आहे. अमेरिकेतील अशा स्निफर डॉगचा वापर केला जात आहे जे जागतिक साथीच्या कोरोनाने संक्रमित व्यक्तीची ओळख ओळखतात. बॉम्ब, संशयास्पद वस्तू आणि व्यक्ती, डोंगरावर बर्फात गाडलेली माणसे शोधणे यासारख्या कामांसाठी लष्कर आणि पोलिसांकडून स्निफर डॉगचा वापर तुम्ही आतापर्यंत पाहिला असेल. पण आता कोरोना पॉझिटिव्ह रुग्णांची ओळख पटवण्यासाठी प्रशिक्षित कुत्र्याचा वापर केला जात आहे. अमेरिकेप्रमाणेच इतर अनेक देशही ही प्रणाली वापरू शकतात. यामुळे RTPCR चाचणीचा खर्च वाचेल. प्रवाशांमध्ये संसर्ग त्वरित आढळून येतो.
कर्करोग आणि मधुमेह शोधणे
एका अहवालानुसार, अमेरिकेत स्निफर डॉगचा वापर कर्करोग, मधुमेह आणि पार्किन्सन्स सारख्या आजारांची ओळख पटवण्यासाठीही प्रभावी ठरला आहे. या प्रक्रियेला ‘जैवशोधन’ किंवा जैविक तपास म्हणतात. अशा आजारांच्या तपासणीसाठी कोणत्याही रसायनाचा वापर करण्याची गरज भासणार नाही. 2019-20 मध्ये, जेव्हा कोरोना महामारी पसरत होती, तेव्हा अमेरिकन शास्त्रज्ञांनी कोरोनाच्या तपासणीसाठी शोध कुत्र्यांची सेवा वापरण्यास सुरुवात केली. आता या प्रयोगाला यश मिळाले आहे.
कोरोना संक्रमित व्यक्तीच्या शरीरातून VOC बाहेर पडतात
यूएस सरकारच्या नॅशनल सेंटर फॉर बायोटेक्नॉलॉजी इन्फॉर्मेशन (NCBI) नुसार, कुत्र्यांना त्यांच्या वासाच्या संवेदनेच्या बळावर 1.5 ट्रिलियनवाांश पदार्थ ओळखता येतो. जेव्हा एखादी व्यक्ती आजारी पडते तेव्हा त्याच्या शरीरातून एक विशेष प्रकारचा अस्थिर सेंद्रिय संयुग (VOC) बाहेर पडतो. अशा परिस्थितीत जेव्हा एखादी व्यक्ती कोरोनाने ग्रस्त असते तेव्हा हे स्निफर कुत्रे त्याच्या शरीरातून येणारा विशेष वास सहज ओळखू शकतात.
तुम्हाला माहित आहे काय? हा आहे पृथ्वीवरील सर्वात जास्त दिवस जगणारा जीव, वय ऐकून थक्क व्हाल…
